Ślub humanistyczny hołduje takim wartościom jak rozum, wolność jednostki, równość i tolerancja. Popularny na świecie, budzi coraz większe zainteresowanie w Polsce. Ślub humanistyczny jest alternatywą dla ceremonii kościelnej i cywilnej, choć w naszym kraju nie ma mocy prawnej. Jeśli tak, to po co go zawierać? Dla nowoczesnych par ma on znaczenie osobiste oraz symboliczne. Ważne jest dla nich to, że składają przysięgę małżeńską swojemu partnerowi, bez konieczności angażowania w to urzędnika czy księdza.
Ceremonie humanistycznych zaślubin są inicjatywą, która powstała dzięki humanistycznym stowarzyszeniom na całym świecie. Były one odpowiedzią na potrzeby par, które nie chciały ślubować przed Bogiem z uwagi na swój światopogląd lub ze względów prawnych nie mogły zawrzeć małżeństwa cywilnego. Śluby humanistyczne w Polsce są propagowane głównie przez Polskie Towarzystwo Racjonalistów. Istotne jest tutaj samo określenie „humanistyczny”. Ma ono podkreślać fakt, że w tej ceremonii najważniejszy jest człowiek (human), czyli partner, z którym zawieramy związek.
Ceremonia humanistyczna ma świecki charakter, co oznacza, że jest całkowicie pozbawiona elementów religijnych. Nie ma udziału tu duchownego ani znanych nam katolickich obrzędów (lub też pochodzących z innych religii). Ważnym aspektem jest też indywidualizm tego wydarzenia. Para ma bowiem dużą swobodę w personalizacji ceremonii. Mogą wybrać czytania, wiersze, muzykę i inne elementy, które odzwierciedlają ich osobowość i relację. Ślub humanistyczny skupia się na miłości, szacunku, empatii i zrozumieniu między przyszłymi małżonkami. W niektórych przypadkach, ceremonia humanistyczna może mieć elementy, które skupiają się na rozwoju duchowym, refleksji nad sensem życia i znaczeniem miłości.
W niektórych krajach ślub humanistyczny jest ceremonią ważną w świetle prawa, czyli legalizuje związek małżeński. Tak dzieje się np. w USA, Norwegii, Szwecji i Szkocji. W tym ostatnim kraju ceremonie i wesela humanistyczne odbywają są zawierane częściej niż śluby katolickie. W Polsce, niestety, śluby humanistyczne nie mają mocy prawnej. Oznacza to, że po ceremonii humanistycznej nie nabędziecie jako para praw i obowiązków małżeńskich w rozumieniu rodzimych przepisów. Mimo to ceremonia jest wybierana przez pary, które chcą złożyć sobie własną przysięgę i podkreślić znaczenie swojego związku. Coraz częstszą praktyką w naszym kraju jest to, że pary łączą ślub humanistyczny z cywilnym. Ten ostatni to dla wielu osób zbyt krótka uroczystość, aby podkreślić wyjątkowość dnia. Pamiętajmy, że sam proceder w urzędzie trwa zaledwie kilka minut. Wiele par decyduje się więc na zaślubiny w urzędzie, a następnie organizuje wzruszającą ceremonię humanistyczną.
Choć ceremonia humanistyczna nie ma mocy prawnej, to są przepisy, które regulują niektóre związane z nim kwestie. Ślubu humanistycznego nie wezmą osoby niepełnoletnie, czyli poniżej 18 roku życia, ubezwłasnowolnione, będące w związku małżeńskim, a także spokrewnione ze sobą w linii prostej lub w wyniku adopcji.
Bardzo istotną kwestią w przypadku ślubu humanistycznego jest składana przez małżonków przysięga. Przede wszystkim jest ona indywidualna i spersonalizowana. To znaczy, że partnerzy piszą ją sami i zawierają w niej te elementy, które mają dla nich największe znaczenie. Następnie odczytują ją lub recytują w trakcie ceremonii humanistycznej. Często uczestnicy ceremonii, rodzina i przyjaciele, również składają ślubowanie wsparcia dla małżonków.
Ślubów humanistycznych udziela mistrz ceremonii nazywany również celebrantem. Jest to osoba przygotowana do prowadzenia oraz całej organizacji tego typu uroczystości i posiadająca odpowiednie doświadczenie. Może służyć parze radami czy sugestiami odnośnie przebiegu ceremonii, ale jest także otwarta na ich propozycje. Dla celebranta bardzo ważne jest poznanie przyszłych małżonków przed zaślubinami, aby móc odpowiednio poprowadzić obrządek. Może one przygotować wybrane teksty literackie, które będą podkreślały indywidualny charakter tej, a nie innej pary. Śluby humanistyczne są często ceremoniami wybieranymi przez pary międzynarodowe, dlatego większość celebrantów zna nawet kilka języków. Ułatwia to proces przygotowania małżonków do zaślubin oraz oczywiście prowadzenie obrządku.
Aby podkreślić uroczystość i ważność każdej ceremonii, wprowadzane są do niej różnego typu rytuały. Nie inaczej jest w przypadku ślubu humanistycznego. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby podczas zaślubin para np. wymieniła się obrączkami czy ustaliła, że ich dłonie zostaną przewiązane wstęgą. Zdarza się też, że wprowadzane są elementy charakterystyczne dla kultury kraju, z którego pochodzi jeden z partnerów lub jego rodzina. Panuje tu duża dowolność i para może zażyczyć sobie przeprowadzenia rytuału pochodzącego z kultury, która jest po prostu bliska ich sercom. Popularnym elementem ceremonii humanistycznych jest np. zapalenie tzw. świecy jedności.
W większości przypadków ceremonia humanistyczna jest znacznie łatwiejsza do zorganizowania niż zaślubiny cywilne czy ślub w obrządku katolickim (lub innej religii). Przede wszystkim odchodzą nam różnego typu kwestie urzędowe oraz konieczne procedury, takie jak np. nauki przedmałżeńskie, formalności, przygotowanie dokumentów, wypełnianie formularzy itd. Oczywiście w przypadku organizacji ślubu humanistycznego również należy dopilnować kilku ważnych kwestii, jednak nie są one związane z tak dużą liczbą restrykcji.
Wybierając datę ceremonii humanistycznej nie jesteśmy zależni od terminarzy obowiązujących w kościele czy urzędzie. Bierzemy pod uwagę dogodny dla nas termin. Jedyny problem może być związany z grafikiem hotelu czy innego obiektu, w którym planujemy uroczystość.
Ceremonia humanistyczna nie musi być przeprowadzana w urzędzie, kościele czy innym obiekcie sakralnym. Mamy więc dużą dowolność w wyborze miejsca uroczystości, którym może być nawet plaża, park, las czy nasz własny ogród. W Polsce wesela humanistyczne często są organizowane w hotelach, które chętnie wychodzą naprzeciw potrzebom par.
Kwota, którą wydamy na ceremonię humanistyczną może być minimalna, ale może też opiewać na sumy, które wydaje się na tradycyjne wesela. Wszystko zależy od naszych potrzeb i możliwości. Kameralna uroczystość dla najbliższych, połączona np. z kolacją nie będzie droga. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, abyśmy urządzili naprawdę huczne wesele humanistyczne w hotelu. Ślub humanistyczny możesz wziąć na boso, w letniej sukience na plaży albo w typowej dla panny młodej, ślubnej kreacji. To koszt, który także należy doliczyć do całej imprezy, tak jak wynajem sali, catering, oprawę muzyczną, dekoracje i fotografa. Jeśli chodzi o wynagrodzenie dla celebranta, to oscyluje ono z reguły w granicach od 1000 do 2000 zł.
